Mijn altijd betrouwbare, en inmiddels flink bejaarde, Jónas is een rasechte workaholic. Hij wil altijd mee, altijd voorop, houdt altijd alles en iederen in de gaten en zorgt dat de mensen en paarden die mee zijn veilig thuiskomen. Hij neemt zijn taak als kuddeleider enorm serieus. Sinds een aantal jaar gaat het allemaal wat minder. Hij heeft artrose in zijn achterbenen, waardoor hij daarmee niet meer zoveel kracht kan zetten. In stap loopt hij super, in draf doen zijn pootjes het minder goed en mist hij veel stuwing en tempo. Galopperen doet hij heel voorzichtig en vooral met de overgang terug naar draf, die hij moet opvangen met zijn achterbenen, heeft hij veel moeite. Meestal begint hij enthousiast, maar is het na twintig meter wel weer klaar. Als (bijna echte) IJslander kan hij ook tölten, maar daarvoor heeft hij nogal veel verzameling nodit, het onderbrengen van zijn achterhand, maar dat is niet altijd even makkelijk. En met zijn zere benen al helemaal niet. Galopperen en tölten doen we dus weinig. Maar we rijden wel! Zomer en winter, minimaal drie keer per week. Rust roest, zegt ook de dierenarts, en Jónas vindt met pensioen gaan veel te saai. Een ritje van een half uur gaat nog makkelijk! Ook drie keer per week. En als ik weinig tijd heb is een ritje van tien minuten voor Jónas ook prima. De intensiteit van de ritjes passen we aan aan hoe hij zich voelt. Dat geeft hij niet altijd aan, hij is echt keihard voor zichzelf, maar ik ben nog altijd slimmer dan hij. Ook al vind hij van niet.

Het is voorjaar en het is droog in het noorden. Al weken. Overal stuift er zand, alles is geel van de pollen, het waterpeil in de sloten is maar half zo hoog als normaal. En Jónas voelt zich geweldig! Geen vocht, dus veel minder last van zijn benen, lekker gras eten, gezellig met je vriendinnetje op de wei en rijden! Omdat het nu ‘s avonds weer kan gaan we vaker op pad dan in de winter. Daarbij rijden we af en toe een andere route dan ons vaste rondje. En dan wordt Jónas ineens wakker! Regelmatig is een rondje Vosbergen of Appèlbergen reden om flink fanatiek te worden, alsof hij zich ineens 10 jaar jonger voelt. Weg zijn de zere benen, lopen wil hij! Dan moet je hem echt tegen zichzelf beschermen. Geef je toe en ga je op het tempo dat Jónas wil, dan staat hij de volgende dag stijf in de wei. Vanavond wilde ik na het trainen met Sæunn nog even een rondje met Jónas doen. Toen ik bij de wei kwam zag ik de staleigenaar aankomen om te voeren. Koning Jónas eist dat hij als eerste eten krijgt (en het liefste ook het meeste). Hem nu meenemen de wei uit is vragen om een heel boos paard. Ik had al half besloten om hem dan maar te laten staan, maar wilde wel heel graag even rijden. Bovendien is het goed voor hem om te bewegen. Dus, na een paar minuten hooi eten en een paar happen gras heb ik hem toch opgehaald. Onder protest van meneer Jónas, uiteraard. En dat protest heeft hij het hele ritje volgehouden.

Hoezo braaf, bejaard, verkeersmak en met altijd controleerbaar tempo?! Niet vandaag! Meteen het eerste zandpad (om de hoek van de wei) hebben we een drafje gedaan, omdat hij in stap al vreselijk hard ging en duidelijk even wat stoom moest afblazen. Meestal helpt dat wel, maar hij bleef op ouderwets IJslands tempo doorstappen, kauwde fanatiek op zijn bitje en was keurig nageeflijk. Alsof ik weer de jonge Jónas van vroeger onder me had die ik op Vlieland heb leren kennen! Geweldig! Een aantal drafjes later wilde ik aangalopperen, maar dat was volgens Jónas niet zo’n goed idee. Toch wat last van zijn benen dus. Er kwam alleen een vliegende draf uit. Op galoptempo. Ik wilde niet het lange zandpad terug naar huis nemen, omdat hij in zo’n bui nog weleens een sprintje wil trekken daar. Met zijn benen is hij in galop niet altijd even stabiel en struikelen en over de kop slaan is dan een groot risico, zeker op een mul zandpad. Dus, route omgegooid. Daar was Jónas het natuurlijk niet mee eens, hoewel het rondje er korter van werd en hij dus eerder bij zijn hooi terug zou zijn. Langs de weg een poging gedaan om te tölten, wat momenteel relatief makkelijk gaat. Hij aarzelde wat, maar toen hij eenmaal de takt te pakken had, ging hij ook als een speer! Een beetje te hard zelfs! Met zijn hoofd in de lucht en zijn flinke hals erop had ik als ruiter weinig meer in te brengen. Even uit laten lopen dan maar, totdat hij ineens besloot dat hij toch niet zo bomproof was vandaag en opzij sprong voor een bord in een tuin. Zo de weg op. Terug naar stap dus, maar Bolle vond het grappig om ook te doen alsof de brievenbus van het volgende huis en het hek van het weiland ernaast heel eng waren. Dan maar een stukje ernaast lopen. Liever dat dan onder een auto/bus/vrachtwagen terechtkomen op de 60km weg naast ons. Grapjas.

Vanwaar deze bui, vraag je je af? Waarom is mijn altijd brave, superbetrouwbare paard ineens aan zijn derde jeugd begonnen? Het is lekker fris buiten, na een warme periode is dat altijd reden om even je pootjes te laten wapperen. Het is droog, dus zijn benen voelen goed. Het waait een beetje en dat vindt hij leuk. Bovendien is het voorjaar en heeft hij, ondanks dat hij al zeker 16 jaar geleden is gecastreerd, een overschot aan hormonen. Gister heeft hij een klein meisje van zes haar eerste echte paardrijles gegeven. Dan is hij ongelooflijk braaf en voorzichtig, maar als zijn eigen mens er de volgende dag weer op gaat zitten, dan ‘moet ie gewoon even’. Meestal is het na een stuk draven klaar, briest hij tevreden en maakt hij netjes het ritje af. Maar vandaag dus niet. En hij is natuurlijk een beetje boos, omdat ik hem bij zijn diner heb weggehaald. En als Jónas boos is, gelukkig is hij dat zelden, dan moet je heel erg overtuigend zijn om hem te laten doen wat je wil. Hij trekt dan zijn eigen plan. Hij gooit je er niet af, hij is veel subtieler dan dat. Steeds iets harder stappen, schrikken van dingen waar hij normaal niet naar omkijkt en vooral zijn eigen route willen bepalen. Omdat ik zijn mens ben wil hij voor mij nog wel wat doen, maar die alternatieve route was net een stapje te ver. Toen ik op het zandpad weer in het zadel klom heb ik hem in stap terug naar de wei gereden. Benen eraf, netjes aan de teugel en goed het tempo reguleren. Koning Jónas is niet de baas.

Jónas is lief, braaf, slim en nooit saai! 😀 Soms denk ik: dit is vast een van de laatste ritjes, maar zoals hij vandaag ging, zo kan hij nog zeker vijf jaar mee! In juni wordt hij 22. Op zijn hoofd verschijnen steeds meer grijze haren. Dat zijn lijf niet altijd meer meewerkt hebben we beide geaccepteerd (met een beetje moeite) en onze ritjes erop aangepast. Gelukkig is hij in zijn koppie nog lang niet oud! Die immens tevreden blik toen hij weer bij het hek stond, zelfingenomen haast, dát is Jónas. Hij stond vol ongeduld doodstil naast me te wachten tot ik hem had afgezadeld en het hek open had gedaan, zodat hij naar zijn voer kon gaan. In volle galop! Toen ik daarna zijn eczeemdeken om kwam doen kreeg ik nog een flinke knuffel. ‘Was leuk he mens! Moeten we vaker doen!’ Veel vaker! Maar dan met iets minder tempo graag.

Jónas in betere tijden, toen we nog in volle galop het hele zandpad af konden: januari 2007